Chính thức đi vào hoạt động từ tháng 8 năm 2017, đến nay sau 4 năm vận hành và phát triển thì thị trường phái sinh Việt Nam hiện nay ngày một thu hút đông đảo các nhà đầu tư quan tâm và tham gia. Xoay quanh khái niệm thị trường phái sinh thì có rất nhiều nội dung quan trọng mà các nhà đầu tư mới cần nắm rõ để đầu tư hiệu quả và thắng lợi. Vậy thị trường phái sinh là gì? Thị trường phái sinh ở Việt Nam có những tiềm năng gì cũng như thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế đang hoạt động như thế nào? Bài viết ngày hôm nay chúng ta sẽ cùng tìm hiểu tất tần tật về thị trường này theo một cách dễ hiểu và đầy đủ nhất để phù hợp với những nhà đầu tư mới đang tìm hiểu về thị trường.

Thị trường phái sinh là gì?

Thị trường là nơi giao dịch hàng ngày của các loại hàng hóa cũng như các hoạt động mua bán và trao đổi tài sản được diễn ra. Vậy còn thị trường phái sinh là gì? Cùng tìm hiểu khái niệm thị trường chứng khoán phái sinh ngay sau đây.

Thị trường chứng khoán phái sinh là gì?

Khác với thị trường hàng hóa thông thường, thị trường chứng khoán phái sinh là nơi giao thương các hợp đồng, các quyền, các nghĩa vụ chuyển nhượng quyền sở hữu giữa các cá nhân tham gia thị trường. 

Thị trường chứng khoán phái sinh được hiểu là nơi dành cho các công cụ tài chính phái sinh. Đồng thời cũng là nơi các công cụ mang tính chất hợp như hợp đồng hoặc tương tự hợp đồng được sử dụng. 

Chính vì đặc điểm đó, cần có sự thỏa thuận giữa 2 bên mua và bán để giao dịch được diễn ra. Mỗi hợp đồng phái sinh sẽ có mỗi mức giá, và người mua chúng sẽ luôn muốn có mức giá rẻ còn người bán chúng thì luôn muốn mức giá cao cho tài sản của mình.  

Ý nghĩa của thị trường phái sinh

Trong quá trình phát triển của hệ thống tài chính, sự ra đời của thị trường chứng khoán phái sinh có thể coi là một trong số những sáng tạo lớn. Thị trường chứng khoán phái sinh có rất nhiều ý nghĩa với cả các nhà đầu tư và doanh nghiệp phát hành. 

  • Với các nhà đầu tư: Thị trường phái sinh đem lại cơ hội thu về lợi nhuận cao cho các nhà đầu tư từ sự chênh lệch giá chứng khoán tại các thời điểm khác nhau.
  • Với doanh nghiệp: Các doanh nghiệp trên thị trường phái sinh có thể chủ động trong hoạt động sản xuất kinh doanh và giảm thiểu được rủi ro do sự biến động của thị trường. 

Thị trường phái sinh dành cho ai?

Các đối tượng phù hợp với thị trường chứng khoán phái sinh bao gồm:

  • Các tổ chức hoặc cá nhân có nhu cầu giao dịch thực sự đối với tài sản cơ sở. Đối tượng này sử dụng chứng khoán phái sinh như sự phòng hộ cho những rủi ro liên quan đến sự biến động về giá của tài sản.
  • Các tổ chức hoặc cá nhân tham gia vào việc mua và bán cùng lúc nhiều loại chứng khoán khác nhau trên thị trường phái sinh. Mục đích của đối tượng này khi hạn chế sự chênh lệch về giá chứng khoán phái sinh đó là thu về lợi nhuận phi rủi ro từ sự chênh lệch này. 
  • Các tổ chức hoặc cá nhân tuy không có ý định đầu tư tài sản cơ sở nhưng mong muốn thu về lợi nhuận ngắn hạn bằng việc tận dụng sự biến động của giá tài sản cơ sở. 

 

=> Ưu đãi 15 ngày trải nghiệm miễn phí toàn bộ tính năng khi Đăng ký Bộ Công Cụ Hỗ Trợ Đầu Tư của TechProfit: https://techprofit.vn/signup?utm_source=web08

Ưu điểm của thị trường phái sinh

Nhờ tính hấp dẫn mà thị trường phái sinh được rất nhiều nhà đầu tư quan tâm. Một số ưu điểm nổi bật của thị trường phái sinh khiến các nhà đầu tư quan tâm tham gia có thể kể đến như:

  • Thị trường phái sinh có ưu điểm là phòng hộ cũng như hạn chế rủi ro trong các tài sản sản cơ sở. Thông qua việc tham gia giao dịch một hợp đồng phái sinh mà giá trị của hợp đồng đó biến động theo chiều hướng ngược lại đối với vị thế tài sản cơ sở của nó đồng thời triệt tiêu được một phần hoặc toàn bộ những yếu tố rủi ro này.
  • Tạo ra khả năng tùy chọn mà trong đó giá trị của chứng khoán phái sinh sẽ liên kết với một điều kiện nhất định. 
  • Đem đến cơ hội tiếp xúc với tài sản cơ sở trong trường hợp không thể trao đổi được bằng dạng tài sản cơ sở này,
  • Cung cấp đòn bẩy nhằm tạo ra sự khác biệt đáng kể trong giá trị của chứng khoán phái sinh.
  • Nếu giá trị của tài sản cơ sở biến động theo sự mong đợi của các nhà đầu tư thì họ sẽ thu được lợi nhuận.
  • Có thể chuyển phân bổ tài sản giữa các tài sản khác với nhau đồng thời không ảnh hưởng đến tài sản cơ sở. 

Các hoạt động trên thị trường chứng khoán phái sinh

Như vậy nhà đầu tư đã nắm được thị trường phái sinh là gì và ưu điểm của thị trường này qua các nội dung đầu của bài viết. Tiếp theo chúng ta cùng tìm hiểu xem thị trường phái sinh hoạt động như thế nào từ đó hiểu hơn về thị trường và có những chiến lược đầu tư cho hiệu quả. Dưới đây là 3 hoạt động chính trên thị trường chứng khoán phái sinh mà các nhà đầu tư cần nắm được:

  • Hoạt động tự bảo hiểm hay phòng ngừa rủi ro
  • Tự bảo hiểm trong thị trường chứng khoán phái sinh là hành động mà nhà đầu tư loại bỏ đi những rủi ro do biến động giá trong tương lai. 
  • Công cụ chứng khoán phái sinh được xem là công cụ phổ biến nhất trong lĩnh vực phòng ngừa rủi ro. 
  • Hoạt động đầu cơ
  • Hoạt động đầu cơ diễn ra phổ biến nhất trên thị trường chứng khoán phái sinh. Đây là một hoạt động có tính rủi ro mà các nhà đầu tư tham gia vào. Hoạt động này có liên quan đến việc đầu tư bất kỳ công cụ tài chính hoặc tài sản nào được nhà đầu tư lựa chọn bởi dự đoán trong tương lai chúng sẽ tăng trưởng đáng kể. 
  • Động cơ giúp thúc đẩy hoạt động đầu cơ trên thị trường phái sinh là khả năng thu về lợi nhuận cao trong tương lai. 
  • Hoạt động kinh doanh chênh lệch giá
  • Kinh doanh chênh lệch giá là hoạt động giúp tạo ra lợi nhuận thông qua việc tận dụng hoặc thu lợi nhuận từ sự chênh lệch giá trên thị trường. 

Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam

Thị trường phái sinh Việt Nam chính thức khai trương hoạt động vào ngày 10/8/2017, đánh dấu cột mốc quan trọng cho sự phát triển của thị trường chứng khoán Việt Nam về việc quản lý và vận hành một thị trường giao dịch sản phẩm tài chính mới. Việc phát triển thị trường phái sinh tại Việt Nam được xem là xu thế tất yếu giúp góp phần hoàn thiện cơ cấu thị trường cũng như cấu trúc vận hành của theo thông lệ quốc tế. 

Sau 4 năm hoạt động tại Việt Nam, thị trường phái sinh đã có sự phát triển nhanh chóng vượt cả những kỳ vọng đề ra đồng thời thể hiện rõ vai trò là một công cụ hiệu quả giúp phòng ngừa rủi ro, ổn định dòng vốn đầu tư trên thị trường chứng khoán cơ sở. Hiện nay, thị trường phái sinh Việt Nam đang cung cấp 2 dòng sản phẩm chính là: Hợp đồng tương lai trên chỉ số cổ phiếu (HĐTL VN30) và Hợp đồng tương lai trên Trái phiếu chính phủ (HĐTL TPCP có kỳ hạn 5 năm và HĐTL TPCP có kỳ hạn 10 năm). 

Những thành tựu đã đạt được

Có thể nói, sự ra đời của thị trường phái sinh tại Việt Nam với một hệ thống các cơ sở pháp lý đã xây dựng những nền móng quan trọng, thúc đẩy việc củng cố cũng như hoàn thiện hơn nữa các cơ sở pháp lý cho thị trường trong dài hạn.

  • Hoạt động vận hành hệ thống, công bố thông tin và giám sát được đánh giá là khá thông suốt và hiệu quả. Thuật ngữ phái sinh cũng như phương thức ký quỹ, giao dịch và thanh toán phái sinh bây giờ đã không còn quá xa lạ với công chúng đầu tư trên thị trường chứng khoán Việt Nam. 
  • Thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam ngày càng thu hút sự quan tâm mạnh mẽ từ công chúng, giới nghiên cứu và cả các cơ quan truyền thông trong nước và trên thế giới. Năm 2019-2020, nhiều quỹ đầu tư, công ty chứng khoán và ngân hàng của Hàn Quốc, Hồng Kông, Đài Loan và Singapore đã đề xuất với HNX các hình thức nhằm xúc tiến đầu tư đối với sản phẩm HĐTL VN30. 
  • Thị trường phái sinh Việt Nam cũng đang có xu hướng vận động ổn định và cùng chiều với thị trường chứng khoán phái sinh quốc tế, đặc biệt là dưới ảnh hưởng của đại dịch COVID19 từ thời điểm cuối năm 2019 đến nay. 
  • Thị trường phái sinh Việt Nam ngày càng khẳng định vai trò phòng ngừa rủi ro đặc biệt khi có biến động mạnh tại thị trường cơ sở, đồng thời là công cụ đầu tư hiệu quả để kiếm lời. Thị trường phái sinh ra đời đã làm giảm đáng kể cả về số lượng cũng như mức độ tác động của những “cú sốc trên thị trường chứng khoán” gây nên bởi các thông tin không tích cực. Bên cạnh đó nhà đầu tư cũng không còn ồ ạt rút tiền ra khỏi thị trường chứng khoán giống như trước đây.

Những vấn đề cần phải khắc phục

Bên cạnh những thành tựu đạt được, thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam vẫn tồn tại một số hạn chế cần được chú trọng khắc phục trong thời gian tới. Những vấn đề đó là:

  • Cơ cấu sản phẩm chưa thật sự đa dạng: Sản phẩm HĐTL VN30 mặc dù có thanh khoản tốt nhưng vẫn cần phát triển hơn với các chỉ số cơ sở khác hấp dẫn và có tính đại diện trên thị trường. Bên cạnh đó, các sản phẩm HĐTL TPCP còn khó tiếp cận đối với đối tượng đầu tư chính, là các Ngân hàng thương mại.
  • Nhà đầu tư trên thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam chưa đa dạng: Hiện nay đa số nhà đầu tư cá nhân trong nước vẫn chiếm phần lớn. Mặc dù tỷ trọng khối lượng giao dịch của nhà đầu tư cá nhân trong nước có giảm dần nhưng nhìn chung vẫn ở mức tương đối cao. Khối lượng giao dịch của nhà đầu tư tổ chức trong nước cũng như nước ngoài đã tăng lên nhưng vẫn chỉ chiếm một tỉ trọng nhỏ. 

Với những nỗ lực trong việc phát huy hiệu quả các công tác giám sát trên thị trường chứng khoán phái sinh, đảm bảo cho thị trường vận hành được thông suốt, hiệu quả và an toàn nhất thì hy vọng rằng trong thời gian tới, thị trường chứng khoán phái sinh Việt Nam sẽ phát triển vượt bậc, trở thành một kênh đầu tư đáng tin cậy của nhà đầu tư cả trong và ngoài nước.

 

Trên đây là toàn bộ kiến thức cần thiết và quan trọng về thị trường phái sinh mà bất cứ nhà đầu tư nào cũng nên nắm rõ. Hy vọng nhà đầu tư đã hiểu được thị trường phái sinh là gì cũng như những ưu điểm của thị trường này. Đồng thời những kiến thức được đề cập trong bài viết cũng giúp nhà đầu tư có thêm hiểu biết về thị trường phái sinh tại Việt Nam từ đó có cho mình nhận định đúng đắn và quyết định giao dịch đầu tư sao cho hiệu quả và phù hợp. Chúc các nhà đầu tư giao dịch may mắn và thành công.

 

=> Đăng ký sử dụng ngay Bộ Công Cụ Hỗ Trợ Đầu Tư toàn diện có đầy đủ công cụ đánh giá Toàn Cảnh Thị Trường, Phân Tích Vĩ Mô, Phân Tích Ngành, Phân Tích Cổ Phiếu và Gợi Ý Cơ Hội Đầu Tư. Đăng ký trực tiếp tại đường Link: https://takeprofit.vn/cong-cu-ho-tro-dau-tu